Adres
Rochussenstraat 198 3015 EK Rotterdam,
Vragen?
busmb@hr.nl
De inbreng van de acteur met een beperking

Gelijkwaardig samenwerken als theatermakers Brecht Hermans bij Speels Kollectief

  • Onderzoeker

    Mieke Cardol van Hogeschool Rotterdam

  • Theatermaker

    Brecht Hermans bij Speels Kollectief

Wat houdt dit experiment in?

De vraagstelling die theatermaker Brecht Hermans voor dit experiment formuleerde luidt: Hoe creëer je ruimte voor gelijkwaardigheid in de samenwerking tussen de theatermaker en spelers met makerskwaliteiten? Wat betekent deze gelijkwaardigheid voor het verloop van het maakproces, in het bijzonder voor de artistieke keuzes?

Brecht organiseerde bij Speels Collectief drie repetities met twee acteurs/theatermakers, waarvan één een beperking heeft. De repetities waren niet gericht op een eindproduct, in elke repetitie werd gewerkt aan nieuw materiaal.

In de eerste repetitie neemt de acteur-maker met een beperking de leiding als regisseur-maker, in de tweede repetitie doet Brecht dit zelf en in de laatste repetitie is er sprake van een gezamenlijk maakproces.

Brecht laat iedere repetitie filmen en deze opnames worden door onderzoeker Mieke Cardol en twee studenten (met een beperking) van de Sterkplaats van de Hogeschool Rotterdam (Studenten met en zonder beperking leren mét en ván elkaar – Hogeschool Rotterdam) bekeken.  In vier bijeenkomsten bespreken Brecht, Mieke en de studenten de opnames aan de hand van de vragen: Wat is gelijkwaardigheid, waar zien we het, waar niet en hoe komt dat dan?

Het resultaat van het experiment is een lijst van elementen van de repetitie waarin gelijkwaardigheid tot uitdrukking kan komen, met praktische suggesties van de Sterkplaats-studenten. Wat hierin Opvalt is hoe belangrijk zij het vinden dat er aandacht besteed wordt aan de kennismaking, aan de start van het maakproces.

Gelijkwaardig samenwerken als theatermakers
Onderzoek van Brecht Hermans en Dennis Broers
i.s.m. Maria Baltag, Mieke Cardol en Naduni Perera

 

Onderzoeker 1: Wat is het verschil tussen samenwerken en gelijkwaardig samenwerken?

Onderzoeker 2: Bij samenwerken kan ik jou een opdracht geven en dat doe jij dan. Gelijkwaardig samenwerken is een op en neer gesprek, eerst de een, dan de ander. Het is afstemmen: er moet iets uitkomen en dat hangt van alle twee af.

Onderzoeker 3: Sleutel ligt bij hen beiden, met elkaar moet je eruit komen.

 

Lijst van elementen waarin gelijkwaardigheid tot uitdrukking kan komen

 

Veiligheid

  • stel de ander op het gemak
  • benoem dat niets fout is
  • geef (onderbouwde) complimenten
  • zoek naar wat de ander nodig heeft om goed te kunnen samenwerken
  • niet verplichten
  • respecteer de grenzen van de ander
  • heb vertrouwen in elkaar

Tijd nemen

  • neem de tijd
  • liever goed doen dan snel doen
  • zorg dat iedereen op eigen tempo kan meedoen
  • maak ruimte om te kunnen proberen, ontwikkelen of doorgroeien
  • laat stiltes vallen, die kunnen het begin zijn van iets nieuws
  • geef ruimte om na te denken

Communicatie

  • open houding
  • luister naar de ander
  • maak oogcontact
  • gebruik heldere taal, vermijd vakjargon
  • pas niet je gedrag aan, bijv. door op een andere toonhoogte te spreken
  • leg je mobiel weg
  • geef opdrachten 1 voor 1, niet te veel door elkaar

Interactie

  • zoek interactie op, niet alleen uitleggen (eenrichtingsverkeer):
    • stel (open) vragen
    • toon belangstelling
    • verwelkom ideeën van de ander
    • sta open om van de ander te leren
    • neem de ander mee in je eigen denkproces

Serieus nemen

  • neem elkaar serieus
  • behandel elkaar als volwassene
  • geef elkaar verantwoordelijkheid
  • probeer elkaar te leren kennen, zodat je de ander niet onder- of overschat

 Inhoud

  • niets over ons zonder ons!
  • bespreek alles met elkaar, doe niets achter de rug om en geen opgelegde agenda
  • geen verschil maken naar beperking of huidskleur, het gaat over 2 mensen die samenwerken. Neem daarom een beperking niet als uitgangspunt.
Tip van Dennis:

Als het gaat om gelijkwaardig werken, zullen er altijd momenten zijn waarop sprake is van ongelijkwaardige situaties. Het is van belang dat iedereen de mogelijkheid geboden wordt zijn/haar talent optimaal te ontwikkelen en in te zetten en daarmee een aanzienlijke bijdrage te leveren in het maakproces.

Onderzoeker 1: Kan een van de twee meer in de leiding zijn als je gelijkwaardig wilt samenwerken?

Onderzoekers 2 & 3: Ja.

Onderzoeker 3: Een van de twee kan best de leiding hebben, als er maar wordt overlegd en de ideeën van alle twee komen.

Onderzoeker 2: Ze hebben samen alles gebruikt en gezocht, ieder op zijn manier, om te komen tot een voorstelling.

Tip van Dennis:

Splits de groep op en verbind de juiste talenten met elkaar. Om dit te verduidelijken gebruik ik de vergelijking met een voetbalteam. In een ”voetbalteam van topniveau” zullen altijd betere en mindere voetballers zitten. Maar op de positie waar elke betreffende speler speelt, is hij de beste doordat de betreffende speler specifieke kwaliteiten heeft die hem op die positie de beste maakt. Dat geeft meteen aan dat elke speler gelijkwaardig is aan elkaar. Om deze reden denk ik dat het mogelijk moet zijn om ”inclusief theater op topniveau” te maken.

Wij gebruiken cookies voor een goed functionerende website Privacybeleid

Ga naar de inhoud