Wat houdt dit experiment in?
De onderzoeksvraag van theatermaker Brecht Hermans van theatergroep Babel was: Hoe kan de theatermaker (Brecht) een theateratelier ontwikkelen op een middelbare school samen met de acteurs met een beperking, waarbij die acteurs niet alleen acteur zijn maar ook docent. En hoe kan je in het theateratelier de leerlingen interesseren voor inclusief theater en met hen in gesprek gaan over een maatschappelijk thema?
De theaterateliers zijn ontwikkeld en (t.g.v. corona maatregelen) online uitgevoerd. Onderzoeker Mieke Cardol en Tineke Boomstra hebben het onderzoek gevolgd. Tineke heeft aanvullend de docenten en leerlingen van de school geïnterviewd.
Het bleek goed te werken om een stapje terug doen als maker om dezelfde startpositie te creëren. In het maken ontstond een symbiose en gelijkwaardigheid die heel prettig was, dit kwam mede ook door het online werken waarin sommige acteurs met beperking vaardiger waren dan Brecht. Brecht heeft zoveel mogelijk zijn kennis overgedragen aan de acteurs met beperking, de docenten en leerlingen hadden dit echter nog meer willen zien. Het balanceren in ruimte geven en nemen aan de acteurs met beperking blijft een zoektocht, het is heel ambitieus om de acteurs mede-docent te maken.
Bij inclusief theater is het belangrijk om zelf een stap terug te doen, ruimte te geven en daarin ook transparant te zijn naar de acteurs toe wat je van hun verwacht.
Geluidsfragmenten
Brecht: “en stapje terug doen qua kennis als maker kan die gelijkwaardigheid helpen, waardoor eenzelfde startpositie ontstaat, merkte ik.”
Maakproces en Artistiek vakmanschap
Brecht: “Oefeningen op hoe stellen we vragen en wat voor vragen moeten we dan stellen, en die zijn we dan eerst samen gaan zoeken met elkaar. Een concreet voorbeeld: dan deden we een evaluatie waarbij de ene speler vragen moest stellen aan de ander en dan die speler weer aan een ander. En al die vragen die verzamelden we dan daarna ook weer bespreken, wat zijn de goede vragen om in de klas te stellen. Dus op dat vlak heb ik vooral heel erg stilgestaan bij wat doen we als docent in zo’n atelier, welke vragen zijn goed en wat willen we weten van de leerlingen en wat is ook het doel van het atelier. Eigenlijk de kennis die ik normaal als docent in mijn achterhoofd heb, en de spelers alleen uitvoeren, die heb ik heel uitvoerig met de spelers gedeeld.”
Brecht: “Over de balans en ruimte laten of nemen. Mogelijk is de sleutel dat ik dat dan toch meer zou moeten benoemen naar de spelers toe, dat die ruimte daar is en hoe zij daar dan op kunnen inspelen. Daar mist misschien dan nog een stuk.”
Interactie met publiek en Educatie
Brecht: “Het hangt ook een beetje af van welke klas het was, als de klas een beetje rumoerig was, waren de spelers weer meer teruggetrokken en als de klas heel open en veilig voelde dan kwamen de spelers ook met meer suggesties.”
Brecht: “Het is heel ambitieus om de spelers mede-docenten te maken.”
Kritiek op zorg en Verwachtingen
Brecht: “Dat er al bepaalde rollen zijn en ook vanuit de zorg, oh deze theatermaker komt met iets, dus ik wacht tot ik een opdracht krijg en ga die dan uitvoeren.”